Sıfır Ayrımcılık Derneği’nin Türkiye’de yürütücüsü olduğu “Eski Sorunlara Yeni Çözümler: Roman İçermesi Alanında Yeni Tür Yaklaşımların Değişimi Projesi” kapsamında İstanbul’daki Roman kadınlar, dayanışma çemberi kurdu.
Bölgesel İş birliği için Avrupa Ekonomi Alanı ve Norveç Hibe Fonu tarafından finanse edilen proje kapsamında, Roman kadınlarla her hafta bir araya gelindi; temel haklar ve şiddete dair koruyucu mekanizmalarla ilgili bir dizi toplantı yapıldı.
Yerel proje koordinatörü Esin Ihlamur, iki aydır 10 Roman kadınla buluştuklarını, bu buluşmalarda bazen dertleştiklerini bazen gülüp eğlendiklerini, en çok şiddete maruz kaldıklarında neler yapacaklarına dair çeşitli tartışmalar gerçekleştirdiklerini aktardı.
Proje Koordinatörü Ekin Çuhadar ise ev içi şiddet, partner şiddeti, cinsiyete dayalı şiddet gibi konuları konuşmanın başlı başına zor olduğuna dikkat çekti. Projeye başlarken endişe duyduklarını ifade eden Çuhadar, kadınlarla bir araya geldikçe endişeleri bir kenara bıraktıklarını, hep birlikte cesaretlendiklerini, bu pilot çalışmanın ölçeğini genişleterek uygulamaya devam edeceklerini söyledi.
“KOCAMLA EŞİT OLDUĞUMUZU ÖĞRENDİM”
Dayanışma çemberine katılan kadınlardan birisi toplantıların kendisine olan katkısını şöyle ifade etti:
“Toplantılara katılana kadar sadece ben ve arkadaşım bu sorunları yaşıyoruz sanırdım. Her kadının benzer zorluklar yaşadığını tahmin etmiyordum. Deneyimlerimizi birbirimizle paylaşıyoruz ve bu zorluklara maruz kalan tek kişinin ben olmadığımı fark ettim. Yaşadıklarımızı birbirimizle paylaşmak beni güçlendirdi. Eskiden kocamın bana yaptığı bir şey için sesimi çıkaramazdım. Ancak şu anda, bana böyle davranamazsın diyebiliyorum. Ben bunu hak etmiyorum, bana bağırmaya hakkın yok falan. Yani bu proje hayatımda daha güçlü olmama yardımcı oldu.”
Bir başka katılımcı kadın ise sözlerini şöyle sürdürdü:
“En başta haklarım olduğunu öğrendim. Eskiden yemek yapmak, çamaşır yıkamak, dışarıda çalışmak kadın olarak sadece benim görevim sanırdım. Bir kadın olarak her şeyi yapmaya çalıştım. Ama kocamla eşit olduğumuzu öğrendim. Şimdi, her şeyi tek başıma yapmıyorum, kocama bazılarını senin de yapman lazım diyorum.”
Proje kapsamında yapılan çalışmalarda, kadınların güvenliği için isimlerine ve fotoğraflarına yer verilmiyor.
DAYANIŞMANIN GÜÇLENDİRİLMESİNE İHTİYAÇ VAR
Batı Balkanlar ve Türkiye’de başarılı olduğu kanıtlanmış Romanlara yönelik sosyal içerme ve güçlendirme projelerinin karşılıklı uygulanmasıyla Roman topluluklarını desteklemeyi amaçlayan proje, Ağustos 2020’de başladı. Sıfır Ayrımcılık Derneği, proje kapsamında birden fazla projesi örnek olarak uygulanan tek dernek oldu. Romanya, Slovakya, Kuzey Makedonya, Arnavutluk, Bosna Hersek, Macaristan, Bulgaristan, Çekya, Litvanya ve Türkiye’de uygulanan proje ile, Roman sosyal içermesine yönelik toplum önderliğindeki yaklaşımların benimsenmesi için elverişli bir ortamın yaratılması hedefleniyor.
Türkiye’deki bu pilot uygulamayla birlikte, çeşitli sosyo-ekonomik hizmetlere ulaşmada zorluk yaşayan ve desteklenmeye ihtiyacı olan kadınların arasındaki dayanışmayı artıracak çalışmaların çeşitlendirilmesine ve sürdürülebilirliğinin sağlanmasına ihtiyaç olduğu görülüyor.
